Verbonden partijen

Openbaar belang

De Gemeenschappelijke Regeling GGD Gelderland-Zuid omvat veertien gemeenten. De hoofdtaak van een GGD betreft - op basis van de Wet Publieke Gezondheid - het beschermen, bewaken en bevorderen van de gezondheid van inwoners op alle leeftijden. Dit doet de GGD samen met de inwoners, maar ook met partners in zorg, onderwijs, welzijn en veiligheid. Speciale aandacht gaat uit naar kwetsbare groepen in de samenleving. Een gemeente moet voor de uitvoering van gezondheidstaken een Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) in stand houden (artikel 14 lid 1 WPG).

De belangrijkste ontwikkelingen zijn:

• Effecten coronacrisis op gezondheid

De coronacrisis heeft een grote impact op de maatschappij, zowel op het gebied van gezondheid als sociaaleconomisch. Door de coronacrisis zijn achterstanden ontstaan op het gebied van scholing/onderwijs, is werkverlies opgetreden, zijn armoede, problematische schulden ontstaan en is eenzaamheid, stress en angst toegenomen. Met name jongeren en kwetsbaren in de samenleving zullen hier effecten van ondervinden. De GGD voert gezondheidsmonitors uit om de effecten van corona te monitoren. Daarbij is extra aandacht voor specifieke groepen, zoals jeugd, jongvolwassenen.
Samen met het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), de (ziekenhuis)zorg, de Veiligheidsregio’s bereid de GGD zich voor om met de ervaringen van de coronacrisis adequaat te reageren op toekomstige gezondheidscrises.

• Preventieakkoord

Het belang van gezondheid en preventie is de laatste jaren toegenomen. Daarbij gaat het om terugdringen van overgewicht, roken, problematisch alcoholgebruik en verbeteren mentale gezondheid. Gezondheidsmakelaars van de GGD worden ingezet om de integrale aanpak  op de leefstijlthema’s te verbreden en te verstevigen.

• Gezonde leefomgeving

Een belangrijke ontwikkeling betreft de invoering van de Omgevingswet. De GGD ondersteunt gemeenten, op verzoek, bij de invulling van het onderdeel gezondheid in de fysieke en sociale leefomgeving van de Omgevingswet.

• Kansrijke Start en prenataal huisbezoek

Het Rijk heeft middelen beschikbaar gesteld voor Kansrijke Start om vrouwen en pasgeborenen te ondersteunen bij de eerste 1000 dagen die cruciaal zijn voor gezondheid, welzijn en latere ontwikkeling. Een onderdeel van Kansrijke Start is Nu Niet Zwanger, een project om vrouw en man te laten nadenken over hun kinderwens, seksualiteit en anticonceptie. De projecten worden uitgewerkt door een werkgroep met een belangrijke rol voor de gezondheidsmakelaar.
Met de wijziging van de Wet publieke gezondheid zijn gemeente per 1 juli 2022 verplicht een prenataal huisbezoek aan zwangeren en/of gezinnen in een kwetsbare situatie aan te bieden.

• Informatiegestuurd werken

De GGD heeft in de Meerjarenstrategie 2020-2023 een informatiegestuurde aanpak van maatschappelijke opgaven vastgelegd. Binnen dat programma werkt de GGD aan een koppeling van relevante in- en externe data. Door gegevens van verschillende databronnen met elkaar te koppelen en te analyseren, krijgen GGD en gemeenten beter inzicht op integraal niveau. In 2023 vindt een evaluatie plaats op basis waarvan gemeenten besluiten of de bijdrage aan informatiegestuurd werken structureel moet worden.

De belangrijkste financiële risico’s zijn:

• Nieuwbouw GGD

Bij de risico’s die de GGD in de begroting en de begeleidende brief heeft opgenomen, vermeldt de GGD ook het risico met betrekking tot planning en prijsstijgingen voor het nieuwbouwtraject van het kantoorpand van de GGD in Nijmegen, onder meer door vertraging in de bestemmingsplanwijziging en eventuele bezwaarprocedures. Ook de sterk stijgende bouwkosten verhogen het risico.

• Prijsstijgingen en krapte op de arbeidsmarkt

Behalve bij de realisering van de nieuwbouw vormen ook de prijsstijgingen bij materialen, energie en ingehuurde diensten een risico. De exacte gevolgen van de prijsstijgingen zijn moeilijk in te schatten.
De zorgsector kampt met krapte op de arbeidsmarkt. Het risico bestaat dat de formatie niet op orde is, waardoor extra kosten op de GGD afkomen. Het personeelstekort speelt met name bij artsen. De krapte bij forensisch geneeskundigen begint acute vormen aan te nemen waardoor het risico niet alleen financieel van aard is maar ook de beschikbaarheid van deze dienstverlening mogelijk in gevaar komt. Door de krapte zullen vergoedingen van de artsen waarschijnlijk verhoogd worden.

• Bijzondere Zorg en Veilig Thuis

Het aantal trajecten Bijzondere Zorg is in de afgelopen 3 jaar fors is toegenomen. De meldingen zijn flink gestegen. Dit leidde tot een toename van het aantal korte trajecten (consultatie en advies) en langere trajecten (Bijzondere Zorg). De toename in het aantal meldingen betekent meer uren inzet voor het uitwerken en doorzetten van de meldingen.
Een werkgroep is bezig met onderzoek naar oplossingen om de kosten voor de komende jaren naar beneden bij te stellen.
Ook bij Veilig Thuis zien we in 2022 een toename van het aantal meldingen.

Onderstaande bedragen voor de GR GGD zijn exclusief de kosten voor jeugdgezondheidszorg. Deze kosten zijn ondergebracht in het Programma Jeugd.